دورپیوند جهانی و دورپیوندهای منطقه‌ای ایران

دورپیوندهای جهانی با تغییر آرایش گردش جو، با اقلیم مناطق دورتر مرتبط هستند. مهم‌ترین این پدیده‌ها برای اقلیم ایران کدامند؟ رابطه دورپیوندهای منطقه‌ای و جهانی، با استفاده از سری زمانی ماهانه 61 سال (1950 تا 2010) در دوره سرد سال و روش همبستگی پیرسون تعیین شد. نتایج حاکی از آن است که مهم‌ترین پدیده‌های جهانی در سطوح میانی جو، دورپیوند دریای شمال- خزر (NCP) و نوسان اطلس شمالی (NAO) است. در فاز مثبت این دو دورپیوند، مرتبط با دورپیوند منطقه‌ای اروپای غربی-خزر شمالی، کاهش دما و افزایش بارش و در فاز منفی، افزایش دما و کاهش بارش در ایران حادث می‌شود. همچنین دورپیوندهای جهانی مهم در سطح زمین، نوسان قطبی (AO)، اسکاندیناوی (SCAN)، اطلس شرقی- روسیه غربی (EA-WR) و اطلس شرقی (EA)، مرتبط با دورپیوندهای منطقه‌ای اروپای شمالی، سیبری شمالی و آسیای مرکزی می‌باشند که با فاز منفی نوسان قطبی، اسکاندیناوی و فاز مثبت اطلس شرقی- روسیه غربی و اطلس شرقی، کاهش دما و افزایش بارش و در فاز متفاوت، دورپیوندهای فوق با افزایش دما و کاهش بارش در ایران همراه‌اند. این شش دورپیوند جهانی در مطالعات اقلیمی، پیش‌بینی و تغییرات اقلیمی برای ایران، مهم‌ترین پدیده‌های جهانی دوره سرد سال می‌باشند.